Doświadczenie choroby oraz jej leczenie wiąże się z bardzo trudnymi emocjami w każdym obszarze zdrowia – zarówno psychicznego, fizycznego jak i społecznego. W przypadku zmian zachodzących fizycznie m.in. wypadanie włosów, utrata paznokci, wysypki, oparzenia, obciążenie może być na tyle duże, że część kobiet decyduje się na przerwanie leczenia. Dlatego dzisiaj przychodzimy do Was z odpowiedzią na pytanie – jakie zabiegi kosmetyczne można wykonywać przed leczeniem oraz w trakcie chemioterapii i radioterapii?
Różne leki chemioterapeutyczne lub radioterapia, lub połączenie radioterapii i chemioterapii stosowane w terapii onkologicznej mogą niekorzystnie wpływać na skórę. Nie wszystkie osoby chore mają do czynienia z takimi samymi skutkami ubocznymi – nasilenie działań niepożądanych różni się od siebie w zależności od m.in. kondycji organizmu, dawki promieniowania, rodzaju chemii czy stanu odżywienia osoby chorej. Do najczęstszych skutków ubocznych zgłaszanych przez osoby chore należą m.in. zmiany apetytu, nudności, wymioty, wypadanie włosów, zmęczenie, anemia, zaparcia, biegunka, zmiany koloru skóry i zmiany nastroju. W tym artykule skupimy się na problemach skórnych, które mogą pojawić się podczas chemioterapii i radioterapii oraz na sposobach radzenia sobie z nimi.
Problemy skórne po chemioterapii i radioterapii
Najczęściej występującym problemem skórnym po chemioterapii jest bardzo podrażniona i wysuszona skóra. Oczywiście, w zależności od ilości cykli, rodzaju podawanej chemii, czy też stanu odżywienia organizmu, stopień występujących działań niepożądanych może być różny.
W przypadku chemioterapii bardzo często jako działania niepożądane wskazuje się: suchość skóry, wysypki, świąd oraz większą podatność skóry na stany zapalne i grzybicze. Przyczyną tego stanu jest fakt, że cytostatyki to leki, które niszczą zarówno komórki nowotworowe, jak zdrowe komórki organizmu tj. kolagen czy elastyna – zanik tych białek obniża zdolność wiązania i zatrzymywania wody w naskórku.
Wpływ chemii na kondycję skóry:
- Leczenie cytostatykami ma na celu zniszczenie komórek nowotworowych, jednak uszkadza ono również niektóre zdrowe komórki. Co to oznacza w praktyce? Chemioterapia może powodować zmniejszenie wydzielania sebum z gruczołów skórnych. Sebum utrzymuje nawilżenie skóry i włosów. Przy zmniejszonym wydzielaniu skóra ma tendencję do wysychania, a nasilenie suchości prowadzi do wielu innych objawów, o których pisaliśmy wcześniej.
- Niektóre leki stosowane w chemioterapii powodują rozszerzenie naczyń włosowatych krwi, co prowadzi do nagłego zaczerwienienia twarzy i szyi.
- Niektóre leki powodują przebarwienia skóry. Przebarwienia to stan, w którym niektóre lub wszystkie partie skóry stają się ciemniejsze i mają nierówny kolor.
- Chemia może również powodować, że skóra staje się wrażliwa na światło i jest bardziej narażona na szkodliwe działanie słońca poprzez promienie UV.
- Przeszczep szpiku kostnego lub przeszczep innego organu wymaga tłumienia układu odpornościowego organizmu. Może to oznaczać, że skóra stanie się bardziej podatna infekcje.
- Alergie na leki mogą również prowadzić do zaczerwienienia i swędzenia skóry.
Problemy skórne po radioterapii
Radioterapia to metoda leczenia onkologicznego, która polega na naświetlaniu określonego miejsca, więc zmiany skórne będą występować tylko tym w obszarze. Intensywność wystąpienia skórnych działań niepożądanych po radioterapii zależy m.in. od dawki promieniowania, ilości frakcji, czasu leczenia i obszaru, który jest naświetlany oraz od indywidualnych cech osoby chorej tj. kondycja skóry, poziom odżywienia organizmu. Badania sugerują, że genetyka może również odgrywać rolę w nasileniu reakcji skórnych. Do grup podwyższonego ryzyka wystąpienia reakcji skórnych należą osoby w wieku powyżej 60 lat, osoby otrzymujące jednocześnie radioterapię i chemioterapię, pacjenci niedożywieni, pacjenci z atopową skórą lub cierpiący na cukrzycę i niewydolność nerek.
Radioterapia: odczyn popromienny – popromienne zapalenie skóry
Po radioterapii najczęściej w miejscach naświetlanych występuje odczyn popromienny, który niesie za sobą inne skutki uboczne tj. suchość, przebarwienia czy blizny. Odczyn popromienny skóry określa się w dwóch stadiach: wczesnym oraz późnym. Odczyn wczesny występuje nawet po 8-10 godzinach od pierwszego napromieniowania. Najczęściej występuje w postaci rumienia (zaczerwienienia) skóry i zazwyczaj nie jest on trwały. W przypadku odczynu późnego należy mówić o objawach występujących nawet po 6 miesiącach od zakończenia radioterapii. Odczyn późny objawia się przebarwieniami i dobarwieniami skóry, a także charakterystycznymi pajączkami na skórze, czy jej stwardnieniem lub zbliznowaceniem.
Odczyny popromienne dzieli się na stopnie, według nasilenia objawów (skala objawów niepożądanych po radioterapii według National Cancer Institute):
- – I° – rumień, suche złuszczanie się – unikaj wszelkich produktów, które w INCI mają składniki ropopochodne (sprawdź listę składników, których należy unikać). Noś luźną odzież uszytą z oddychających i miękkich materiałów. Nie wystawiaj obszaru naświetlanej skóry na ekstremalnie wysoką lub niską temperaturę np. gorące lub zimne prysznice, okłady z lodu, termofor.
- – II° – rumień, wilgotne złuszczanie się skóry, obrzęk, pęcherze, ból – przestrzegaj higieny rąk przed nałożeniem jakiegokolwiek preparatu na ten obszar. Lekarz może zalecić stosowanie kompresu z solą fizjologiczną o temperaturze pokojowej. Nie używaj leków bez porady lekarza.
- – III° – objawy jak w II° oraz dodatkowo zaniki skóry, owrzodzenia, zmiany ropne, martwica powierzchowna skóry, krwawienia spowodowane urazem – w razie potrzeby zastosuj opatrunek hydrokoloidowy lub silikonowy. Regularnie obserwuj stan skóry pod kątem infekcji.
- – IV° – martwica całej grubości skóry, samoistne krwawienia – Twoi lekarze będą musieli zdecydować o dalszych kierunkach działania.
-
ONtravel Specjalistyczny balsam do ciała Oncoria One 50 ml
Cena 59,00 złOn sale price 49,00 zł Dodaj do koszyka4832 w magazynie
-
2974 w magazynie
-
Oncoria ONE balsam po chemioterapii i radioterapii
Cena 99,00 złOn sale price 82,00 zł Dodaj do koszyka4943 w magazynie
-
1200 w magazynie
Zapobieganie skórnym skutkom ubocznym
Najlepszym sposobem na rozwiązanie wszystkich powyższych problemów związanych ze skórą jest rozpoczęcie pielęgnacji skóry jeszcze przed rozpoczęciem leczenia. Zacznij od weryfikacji wszystkich produktów w swojej łazience, które są na bazie alkoholu lub pachną. Obejmuje to mydła, żele do kąpieli, płyny do mycia rąk, kremy do golenia, płyny po goleniu, dezodoranty i perfumy. Zastąp je produktami bezalkoholowymi, o naturalnym składzie – najlepiej jeśli preparaty będą zwierały w formulacji roślinne składniki aktywne tj. macerat z marchwi, masło shea, olej ze słodkich migdałów czy wyciąg z kwiatów nagietka lekarskiego. Alkohol może powodować dodatkowo wysuszanie skóry i najlepiej byłoby zastąpić te produkty, gdy Twoja skóra jest jeszcze zdrowa.
Przed rozpoczęciem leczenia możesz wykonać zabiegi kosmetyczne, które pomogą Ci łatwiej oswoić się ze skutkami ubocznymi takimi jak wypadanie włosów, brwi, włosów czy rzęs. Do takich zabiegów należy np. rekonstrukcja brwi, makijaż permanentny czy przedłużanie rzęs.
Przedstawiamy również kilka pomysłów na stworzenie własnej, spersonalizowanych rytuałów pielęgnacji skóry, aby zminimalizować uszkodzenia skóry podczas chemioterapii i radioterapii:
- – Kąp się w letniej lub chłodnej wodzie, unikając gorących pryszniców. Nie pozostawaj w wannie dłużej niż 5-10 minut. Długa lub gorąca kąpiel może dodatkowo wysuszyć skórę.
- – W ciągu 3 minut po kąpieli nałóż specjalistyczny balsam nawilżający. Im więcej roślinnych i naturalnych składników aktywnych w składzie, tym lepsze nawilżenie i odżywienie.
- – Aplikuj balsam na skórę również w ciągu dnia.
- – Zadbaj o odpowiednie odżywienie organizmu – umów się na bezpłatną wizytę z onkodietetykiem, który pomoże Ci przygotować się do leczenia.
- – Wzbogać swoją dietę o witaminy – włącz do swojej codziennej diety oleje tłoczone na zimno wzbogacone o witaminy – najlepsze będą kompozycje olejowe tj. ONCORIA IN.
- – Wypij 8-10 szklanek wody, aby utrzymać nawilżenie skóry.
Zabiegi zalecane w trakcie chemioterapii i radioterapii
Leczenie takie jak chemioterapia, terapia hormonalna i radioterapia często powodują suchość, swędzenie i wrażliwość skóry. Przesuszona skóra może pękać, a to natomiast prowadzić do infekcji lub swędzenia, które mogą przyczynić się do wstrzymania leczenia, czy braku zdolności do odpoczynku – a odpoczynek jest tak ważną częścią leczenia. Podczas leczenia raka skóra może być również bardziej wrażliwa na niektóre produkty, nawet na te produkty, z których korzystałaś przez wiele lat. Chociaż wiele z tych działań niepożądanych jest nieuniknionych, można działać proaktywnie, aby zminimalizować zarówno nasilenie, jak i dyskomfort tych skutków ubocznych.
Nie czuj się winna, że chcesz zadbać o siebie. Nie wstydź się, że pielęgnacja skóry jest dla Ciebie ważne, skóra to Twoja tarcza i masz prawo czuć się w niej komfortowo i pięknie, szczególnie podczas tej szalonej podróży z rakiem. – Kasia.
Skóra jest największym organem naszego ciała. Działa jako bariera przed czynnikami zewnętrznymi tj. bakterie, mikroorganizmy, kurz, chemikalia, promieniowanie słoneczne czy temperatura. Dlatego pielęgnacja skóry to nie tylko estetyka, ale integralna część naszego zdrowia i dobrego samopoczucia.
Zmiany, które pojawiają się na naszej skórze wpływają na samopoczucie – fizycznie i emocjonalne – zwłaszcza, gdy nas zaskakują. Dlatego Kochana!, niezależnie od tego, czy jesteś osobą chorą, która przechodzi leczenie – chemia, naświetlanie, czy hormonoterapia, czy też wspierasz osobę z diagnozą raka piersi, podejmij działania, aby zachować zdrową skórę przez wszystkie etapy leczenia. – Maria.
W trakcie leczenia onkologicznego warto wybierać zabiegi, które nie ingerują w głębokie warstwy skóry, ale równie skutecznie nawilżą ją i odżywią. Zabiegi szczególnie zalecane to te, które wzmacniają barierę naskórkową, poprawiają nawilżenie, delikatnie złuszczają naskórek (peelingi enzymatyczne) oraz chronią skórę przed działaniem promieni słonecznych. Idealne zatem będą wszelkie maski nawilżające oparte na roślinnych składnikach np. maski algowe. Maski z naturalnych składników działają odżywczo na skórę i łagodzą powstałe w wyniku leczenia podrażnienia.
W trakcie chemioterapii czy radioterapii nie wolno stosować inwazyjnych zabiegów kosmetologicznych, czyli takich, które wykorzystują mikroigły, fale ultradźwiękowe, fale radiowe. Należy również uważać przy podejmowaniu decyzji o peelingach czy masażach. Najważniejsze jest zawsze, aby kosmetolog indywidualnie podeszła do każdej pacjentki oraz jej choroby i etapu leczenia. Może zdarzyć się taka sytuacja, że kosmetolog poprosi Was o zgodę lekarza na wykonanie danego zabiegu pielęgnacyjnego – nie martwcie się – to tylko świadczy o profesjonalizmie gabinetu.
TEGO UNIKAJ! W przypadku osoby w trakcie leczenia przeciwwskazaniem są zabiegi takie jak:
- – zabiegi z wykorzystaniem pola elektromagnetycznego, elektrycznego i podczerwieni,
- – laseroterapia (wysoko i nisko energetyczne lasery),
- – rozgrzewanie (parafina, wapozon),
- – krioterapia,
- – mikrodermabrazja,
- – peelingi chemiczne.
Pamiętajcie, że wizyta w gabinecie kosmetycznym to nie wszystko i o pielęgnację skóry w trakcie chemioterapii i radioterapii należy również zadbać w domu, np. stosując specjalistyczne kosmetyki onkologiczne tj. Oncoria ONE. Pozwólmy sobie na chwilę relaksu w naszym domowym spa.
Jak powinna wyglądać wizyta w salonie kosmetycznym?
W salonach kosmetycznych, które oferują zabiegi pielęgnacyjne, czy też zabiegi z obszaru medycyny estetycznej, powinny przede wszystkim zachować profesjonalizm i stworzyć atmosferę, w której już na wejściu będziemy czuć się komfortowo. Przy pierwszej rozmowie z kosmetolog powinien zostać przeprowadzony pełen wywiad, który pozwala zdiagnozować nasz obecny stan zdrowia, sposób żywienia oraz to, czy występują przeciwwskazania do wykonania danego zabiegu.
Przed przystąpieniem do wykonania zabiegu, w naszej obecności powinny zostać położone jednorazowe materiały niezbędne do wykonania usługi. Każdy zabieg powinien być wykonany w sposób zapewniający najlepszy komfort, szczególnie w przypadku zdiagnozowanej choroby.
Po zabiegu kosmetolog powinna przekazać informacje o codziennej pielęgnacji tj. jak powinna ona wyglądać, co należy stosować, a czego unikać. Dzięki temu będziemy czuć się znacznie pewniej, gdy wyjdziemy z salonu.
Zabiegi kosmetyczne to nie tylko dbanie o ciało, ale również o naszą duszę i psychikę, które w tym trudnym okresie pełnią kluczową rolę w powrocie do zdrowia. Dobre samopoczucie pomaga przezwyciężyć trudne chwile i pozwala czuć się swobodnie wśród innych osób. Dlatego należy pamiętać, że zarówno przed rozpoczęciem leczenia, jak i w trakcie terapii onkologicznych skóra wymaga szczególnej opieki z naszej strony. Powinniśmy ją możliwie jak najczęściej nawilżać, odżywiać i chronić przed czynnikami zewnętrznymi tj. promieniowanie słoneczne, wiatr czy zimno. Pamiętajmy, że oprócz naturalnej pielęgnacji od zewnątrz, należy także zadbać o zbilansowaną dietę i nawodnienie, odpowiednią podaż witamin oraz unikanie niezdrowych używek, które mogą pogłębić problemy skórne.
