Leczenie przeciwnowotworowe obejmuje różne schematy postępowania, do których zaliczyć możemy chemioterapię, radioterapię czy immunoterapię. Wszystkie te metody oprócz oddziaływania na zmienione chorobowo komórki nowotworowe wpływają również na inne zdrowe tkanki i narządy. Dotyczy to szczególnie komórek, które charakteryzują się szybkimi podziałami. Jednym z powszechnych działań niepożądanych mogących być wynikiem leczenia przeciwnowotworowego jest toksyczność skórna.

Skóra wraz z jej narządami pomocniczymi i tkanką miękką pod jej powierzchnią stanowi złożoną strukturę, której zadaniem jest ochrona i regulacja procesów organizmu. W prawidłowych warunkach dzięki złożonemu mechanizmowi, który obejmuje m.in. inicjację odpowiedzi immunologicznej czy syntezę kolagenu, skóra charakteryzuje się wysoką zdolnością do gojenia i regeneracji. U osób leczonych przeciwnowotworowo istnieje duże ryzyko zaburzenia homeostazy tkanek skórnych, co bezpośrednio wpływa na utratę ich integralności. Objawia się to różnorodnymi zmianami w obrębie skóry, włosów czy paznokci, które mają ogromny wpływ zarówno na samopoczucie fizyczne, jak i psychiczne pacjentów.

W miarę poszerzania wiedzy na temat biologii nowotworów rozwijają się nowe strategie terapeutyczne, w tym chemioterapia skojarzona, terapia cytokinami, a ostatnio terapia biologiczna. Pomimo postępów w rozwoju nowych schematów leczenia powikłania dermatologiczne często utrudniają ich pełne zastosowanie. W trakcie terapii skóra osoby poddanej terapii przeciwnowotworowej staje się sucha, cienka, podatna na pęknięcia i podrażnienia. Poza nieestetycznym wyglądem (szorstkość i pękanie naskórka), towarzyszy temu także świąd i uczucie pieczenia. Zniszczona i osłabiona skóra staje się bardziej podatna na niekorzystne działanie czynników fizycznych i chemicznych, na które pacjent jest stale narażony w okresie agresywnej terapii onkologicznej. Najczęstszym powikłaniem dermatologicznym, stwierdzanym u 40–64% leczonych, jest uogólniona osutka plamisto-grudkowa, której towarzyszą świąd i suchość skóry. Do częstszych powikłań dermatologicznych chemioterapii i terapii celowanej należą również zmiany toksyczne w obrębie dłoni i stóp (ang. Hand- -fot skin relations – HFSR), które we wczesnym okresie manifestują się objawami neurologicznymi (zaburzenia czucia, parestezje), które mogą przechodzić w objawy skórne (zmiany rumieniowo-obrzękowe, pęcherze, ogniska hiperkeratozy). Częstym powikłaniem jest również uszkodzenie paznokci. W wyniku działań toksycznych na różne elementy aparatu paznokciowego może dojść do magazynowania leku w płytce i występowania m.in. zmian barwnikowych, ścieńczenia płytki paznokciowej z opóźnieniem jej wzrostu, co może w konsekwencji doprowadzić do destrukcji paznokcia.

Mimo stale zwiększającej się świadomości na temat zmian skórnych wywołanych leczeniem przeciwnowotworowym problem ten nadal bywa zaniedbywany. Bardzo ważne jest, aby zapobiegać, a gdy już wystąpią leczyć zmiany skórne tak wcześnie, jak to możliwe. Badania pokazują, że właściwe zarządzenie pelengacją skóry przed, w trakcie oraz po leczeniu przeciwnowotworowym skutecznie zmniejsza częstość występowania działań niepożądanych. Do działań profilaktycznych należy m.in. stosowanie odpowiednich kosmetyków. Na rynku farmaceutycznym dostępnych jest dziś coraz więcej preparatów dedykowanych osobom chorym onkologicznie. Przykładem tego typu rozwiązań są kosmetyki Oncoria. Ich działanie warunkuje obecność w recepturze licznych składników aktywnych, wśród których najistotniejszą rolę odgrywają witaminy (A, C, E), lipidy oraz naturalne oleje roślinne (wzmacniające barierę skórną) czy inne opatentowane składniki o udowodnionym działaniu (najczęściej łagodzącym i ochronnym). Ich regularne stosowanie pozwala nawilżyć i odżywić suchą i zniszczoną skórę, a także złagodzić czy zwalczyć różnorodne dolegliwości skórne, często bez konieczności interwencji farmakologicznej.

Należy pamiętać, iż właściwa pielęgnacja skóry przyczynia się bezpośrednio do sukcesu terapeutycznego oraz zachowania odpowiedniej jakości życia w trakcie leczenia przeciwnowotworowego.